ทำความรู้จักทฤษฎีเกม

ทฤษฎีเกม คือ ทฤษฎีที่แสดงรูปแบบในการตัดสินใจที่สามารถเกิดขึ้นได้และผลประโยชน์ที่ได้รับจากการตัดสินใจนั้นจากผู้เล่นหลายฝ่ายเมื่อเกิดความขัดแย้งภายใต้กฎกติกาหรือเงื่อนไขบางอย่างซึ่งแต่ละฝ่ายต้องการผลประโยชน์ที่มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ ทฤษฎีเกมเกิดขึ้นจากความสนใจของจอห์น ฟอร์ด นอยด์มัส ในการเล่นไพ่โปกเกอร์ เป้าหมายของจอห์นไม่เพียงแต่เป็นนักพนันอันเลื่องชื่อ แต่เหตุผลที่เขาสนใจในโปกเกอร์ เพราะเป็นหนทางหนึ่ง ในการพัฒนาคณิตศาสตร์แห่งชีวิตเขาต้องการค้นหาทฤษฎีสากลที่เรียกว่า “ทฤษฎีเกม” ซึ่งสามารถนำมาปรับใช้กับชีวิตประจำวันได้ เช่น สงคราม ความรัก วิวัฒนาการ หรือกลยุทธ์ทางธุรกิจ และรวมไปถึงการพนัน พนันออนไลน์ เกมคาสิโน เป็นต้น

ทฤษฎีเกม จะอยู่บนพื้นฐานของ 3 เงื่อนไข คือ มีเงื่อนไขหรือกติกา เป็นการตัดสินใจอย่างมีเหตุผล และแต่ละฝ่ายต้องการผลประโยชน์สูงสุดทฤษฎีเกมเป็นแนวคิดที่เกิดขึ้นมานานมากแล้วเพียงแต่ทฤษฎีเกมได้ถูกนำมาพิสูจน์โดย จอห์น แนชในภาย แนช พิสูจน์ว่าเกมที่ไม่มีการร่วมมือกันระหว่างผู้เล่นจะนำสู่จุดดุลยภาพของแนช จากบทความนี้จะยกตัวอย่างเกมที่พูดถึงบ่อย ๆ ในการอธิบายทฤษฎีเกมคือเกมทางเลือกของนักโทษโดยกำหนดให้มีนักโทษสองคนที่ใช้สีแดงและสีดำแทนชื่อนักโทษ ทั้งสองคนจะถูกตำรวจแยกกันสอบปากคำซึ่งเรื่องมีอยู่ว่าตำรวจรู้ว่าทั้งสองคนทำความผิดร้ายแรงมาแต่ตำรวจเองก็ไม่สามารถพิสูจน์ได้ว่าแดงกับดำมีความผิดจริงเว้นแต่ว่าหนึ่งในสองคนนี้จะยอมรับสารภาพออกมาตำรวจจึงมีการยื่นข้อเสนอให้แดงกับดำดังนี้ ถ้าหากคุณสารภาพแต่อีกคนไม่สารภาพคุณจะไม่ติดคุกแต่อีกคนติดคุก 10 ปี ในทางกลับกันหากคุณไม่สารภาพแต่อีกฝ่ายสารภาพคุณจะติดคุกแทนโดยคุณจะติดคุกเป็นระยะเวลา 10 ปี หรือหากทั้งสองคนสารภาพตำรวจจะลดโทษให้กึ่งหนึ่งเหลือติดคุกคนละ 5 ปี แต่ถ้าไม่มีใครเปิดปากสารภาพคุณจะโดนตำรวจแจ้งข้อหาเล็กน้อยเกี่ยวกับภาษี ซึ่งคุณจะต้องจ่ายค่าปรับเล็กน้อยและติดคุกหนึ่งปีทั้งคู่ จะเห็นได้ว่าทั้ง 4 ข้อความหาความเป็นไปได้ที่จะเกิดขึ้นทั้งกับแดงและดำ ปัญหาของทฤษฎีเกมจะเห็นว่าเรื่องของผู้ต้องหาทั้งสองคนไม่ได้มีความซับซ้อนแต่อย่างใด

วิธีการหาผลประโยชน์สูงสุดจากทฤษฎีเกมเบื้องต้นจะมีอยู่ 4 วิธีที่สามารถจะทำได้
1.หักหลังอีกฝ่ายหากรู้ว่าอีกฝ่ายจะไม่หักหลังเรา
2.ร่วมมือกับอีกฝ่ายในกรณีมั่นใจว่าอีกฝ่ายจะไม่มีทางหักหลังเราแน่นอน
3.ตกลงกันมาแต่แรกโกงเงื่อนไขของเกม เพื่อทำให้เรื่องเหมือนกันเพื่อที่ทั้งสองฝ่ายจะเสียประโยชน์น้อยที่สุด
4.อีกฝ่ายคิดแต่ประโยชน์ส่วนตนพูดง่าย ๆ คือรู้ว่าอีกฝ่ายจะหักหลังอย่างแน่นอนเราก็เพียงแค่เลือกสารภาพตามอีกฝ่ายอย่างแย่ที่สุดก็จะติดคุก 5 ปีทั้งคู่แต่ถ้าไม่เป็นไปตามที่เราคิดก็จะกลายเป็นโชคดีเราสารภาโดยที่อีกฝ่ายไม่สารภาพอีกฝ่ายก็ติดคุก 10 ปีไปส่วนเราไม่ต้องรับโทษ